PL EN
Kamień w architekturze a geoturystyka miejska - przykłady z terenu Wrocławia
 
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Instytut Górnictwa
 
 
Autor do korespondencji
Paweł P. Zagożdżon
Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Instytut Górnictwa, pl. Teatralny 2, 50-051 Wrocław
 
 
Mining Science 2011;133(40):123-143
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono dwie przykładowe trasy geoturystyczne możliwe do zaaranżowania w północnej części śródmieścia Wrocławia. W ich ramach możliwe jest zapoznanie się z ponad pięć- dziesięcioma odmianami skał magmowych, osadowych i metamorficznych, zmiennością ich struktur, tekstur, składu mineralnego, barw itd. Bardziej szczegółowe obserwacje pozwalają na przybliżenie zaskakująco szerokiego wachlarza zjawisk geologicznych, których relikty widoczne są na doskonale dostępnych powierzchniach kamienia. Liczne stanowiska umożliwiają ukazanie zagadnień związanych z ewolucją magm i etapami formowania się intruzji magmowych (szliry, enklawy, skały żyłowe), czy zróżnicowania skał metamorficznych, w zależności od rodzaju protolitu i warunków metamorfozy. Podobnie, dostępne do obserwacji skały osadowe pozwalają na przybliżenie zróżnicowania środowisk depozycyjnych, warstwowań sedymentacyjnych, zjawisk diagenetycznych – np. fosylizacji szczątków organicznych. Widoczne są również różnorodne deformacje tektoniczne (uskoki i brekcje uskokowe, czy strefy ścinania w warunkach podatnych). Zauważa się też liczne przejawy wietrzenia i deterioracji, wywołane niekiedy nietypowymi czynnikami, takimi jak długotrwałe użytkowanie płyt chodnikowych, czy ostrzał artyleryjski z okresu II wojny światowej. W ramach proponowanych tras geoturystycznych prezentować można także zagadnienia z zakresu eksploatacji i obróbki kamienia blocznego, a także jego aplikacji w sztuce (rzeźba historyczna i współczesna). Przedstawione wyniki potwierdzają szerokie możliwości wykorzystania budowlanych materiałów kamiennych stosowanych w obiektach architektonicznych Wrocławia jako bazy dla intensywnego rozwoju geoturystyki miejskiej. Ta nowa forma aktywnego wypoczynku może przyczynić się do nowatorskiej promocji naszego miasta, jak i zajmującej popularyzacji wiedzy z zakresu nauk o Ziemi.
REFERENCJE (29)
1.
AJCHEL J., 2004, Kamienny Kraków: spojrzenie geologa, Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków.
 
2.
ANTKOWIAK Z., 1991, Kościoły Wrocławia, Wyd. Muz. Archidiec. we Wrocławiu, Wrocław.
 
3.
GRODZICKI A., KRYZA G., KRYZA R., WALENDOWSKI H., 2003, „Petroarchitecture” – past and recent usage of building stone in the University of Wrocław architectonic assemblage, Pr. Spec. PTMin, z. 22, 66–69.
 
4.
HARASIMOWICZ J. (red.), 1997, Atlas architektury Wrocławia. Tom I, II, Wyd. Dolnośl. Wrocław.
 
5.
KORZENIOWSKI J.I., 2001, Kamień w architekturze i rzeźbie Wrocławia, Świat Kamienia, nr 5 (12), 24–27.
 
6.
KRYZA R., 2008, Atlas kamieni naturalnych dostępnych na rynku polskim, Wyd. IV. Wyd. P.H.U., „h. g. BRAUNE”.
 
7.
LORENC M.W., MAZUREK S., 2007, Wykorzystać kamień, Wyd. JASA, Wrocław.
 
8.
LUIGI A., 2011, witryna internetowa przedsiębiorstwa, www.antolini.it.
 
9.
MICHNIEWICZ J., 1996, Niszczenie górnokredowych piaskowców ciosowych w zabytkach Wrocławia pod wpływem zanieczyszczeń atmosferycznych, Przegl. Geol., vol. 44, nr 3, 271–274.
 
10.
OPIOŁA W., 2009, Polska kamienna, Świat Kamienia, nr 6 (61), 150–157.
 
11.
PIVKO D., 2005a, Urban Geology and Historical Sites in Bratislava, Geoturystyka, 2, 39–46.
 
12.
PIVKO D., 2005b, The World’s most popular Granites. Updated and extended to 180 Granites, www.findstone.com – witryna internetowa przedsiębiorstwa FindStone.
 
13.
PRELL M., ZAGOŻDŻON K.D., 2011, Kamień naturalny w wybranych obiektach handlowych Wrocławia, Pr. Nauk. Inst. Górn. PWr., XVI (przyjęte do druku).
 
14.
SŁOMKA T., KICIŃSKA-ŚWIDERSKA A., 2004, Geoturystyka – podstawowe pojęcia, Geoturystyka, nr 1, 5–7.
 
15.
ŚPIEWAK A., 2011, Charakterystyka kamienia wykorzystanego w obiektach architektonicznych centrum Wrocławia – obszar północny, Projekt inżynierski, Arch. Wydz. Geoinż., Górn. i Geol. PWr.
 
16.
TOŁKANOWICZ E., 2009a, Miejska geologia – metro warszawskie, http://www.pgi.gov.pl/ – witryna internetowa Państwowego Instytutu Geologicznego, zakładka: Geoturystyka/Miejska geologia.
 
17.
TOŁKANOWICZ E., 2009b, Miejska geologia – Arkadia, http://www.pgi.gov.pl/ – witryna internetowa Państwowego Instytutu Geologicznego, zakładka: Geoturystyka/Miejska geologia.
 
18.
WALENDOWSKI H., 2009, Spacerem po Poznaniu, Nowy Kamieniarz, 43, nr 7, 30–38.
 
19.
WALENDOWSKI H., 2010, Poznaj Poznań, Nowy Kamieniarz, 50, nr 7, 78–83.
 
20.
WIELICZKO M. (red.), 2010, Od A-1 do C-12. Sto lat budowania Politechniki, Pryzmat, Pismo Inform. PWr., Numer specjalny, 1/2010.
 
21.
WYSOCKI P., 2008, Globalna scenografia naszego życia, Świat Kamienia, nr 6 (55), 42–45.
 
22.
WYSOCKI P., 2009, Czy stuletni budynek może nas jeszcze czegoś nauczyć?, Świat Kamienia, 1 (56), 38–42.
 
23.
ZAGOŻDŻON P.P. 2008b, Kryształy, czyli kalejdoskop barw i form („wrocławskie” granity część 2). Nowy Kamieniarz, 35, nr 6, 64–66.
 
24.
ZAGOŻDŻON P.P., 2008a, „Wrocławskie granity”, czyli jak się można uczyć geologii na ulicach wielkiego miasta, Nowy Kamieniarz, 34, nr 5, 64–66.
 
25.
ZAGOŻDŻON P.P., 2008c. Kręte ścieżki aktu stworzenia („wrocławskie” granity część 3). Nowy Kamieniarz, 36, nr 7, 76–78.
 
26.
ZAGOŻDŻON P.P., 2009a. Barwna starość („wrocławskie” granity część 4). Nowy Kamieniarz, 38, nr 2, 54–55.
 
27.
ZAGOŻDŻON P.P., 2009b. Kamień w architekturze a „architektura” kamienia. Nowy Kamieniarz, 43, nr 7, 64–74.
 
28.
ZAGOŻDŻON P.P., ZAGOŻDŻON K.D. 2009, Miękki, ale piękne (wapienie „wrocławskie”), Nowy Kamieniarz, 40, nr 4, 70–72.
 
29.
ZAGOŻDŻON P.P., ZAGOŻDŻON K.D., 2010, Elementy architektury Wrocławia jako geologiczne zaplecze edukacyjne, Referat wygłoszony na posiedzeniu Wrocł. Oddz. PTG., 14.01.2010 r.
 
eISSN:2353-5423
ISSN:2300-9586
Journals System - logo
Scroll to top